Cung cấp Nâng cao hiệu quả dự báo thời tiết nhờ mạng VinaREN

Mạng đã góp phần không nhỏ trong nâng cao chất lượng công tác dự báo thời tiết, cảnh báo thiên tai và đã trở nên kênh thông tin chính trong thu thập và khẩn hoang các nguồn số liệu từ các Trung tâm dự báo quốc tế. Hiệu quả từ đường truyền tốc độ cao VinaREN hiện có 6 trọng tâm vận hành mạng (NOC), kết nối hơn 60 mạng thành viên, bao gồm hàng trăm viện nghiên cứu, trường đại học, các tổ chức hoạt động khoa học, Trung tâm thông tin tư liệu, bệnh viện lớn tại 11 tỉnh và thành phố trong cả nước. Mạng tạo điều kiện thuận tiện để cộng đồng nghiên cứu và đào tạo Việt Nam kết nối mạng tốc độ và hiệu năng cao với hơn 50 triệu đồng nghiệp tại hơn 8.000 Trung tâm nghiên cứu và đào tạo trên thế giới. Từ đây, các nhà khoa học có thể san sẻ thông báo khoa học công nghệ, thúc đẩy các hoạt động hiệp tác trong nghiên cứu và đào tạo phê duyệt công tác đào tạo qua mạng, y khoa từ xa, tính tình lưới, điện toán đám mây, dự báo thời tiết và đối phó với biến đổi khí hậu… Tiến sỹ Nguyễn Hồng Vân, trọng tâm Quản lý Mạng Nghiên cứu và Đào tạo Việt Nam cho biết, dùng đường truyền tốc độ cao của VinaREN, một số đơn vị thuộc lĩnh vực khí tượng thủy văn thường xuyên kết nối vào các trọng điểm dữ liệu khí tượng thủy văn của Mỹ, Canada và của các trọng tâm dự báo khí thượng thủy văn khu vực châu Á – yên bình Dương để lấy các dữ liệu của các mô hình toàn cầu và các sản phẩm dự báo tổ hợp toàn cầu. Tổng dung lượng các loại số liệu này lên tới hơn 300GB mỗi ngày. Ngoài ra, Trung tâm khí tượng thủy văn cũng đang vỡ hoang một số nguồn số liệu quan trắc viễn thám như số liệu vệ tinh MTSAT, AMV qua mạng VinaREN với tổng dung lượng vài chục GB mỗi ngày trong khi thời gian hoàn tất khối lượng dữ liệu thu thập chỉ mất 15 phút tới 20 phút cho mỗi phiên làm việc. Từ đó việc chạy các hệ thống mô hình dự báo thời tiết khu vực đã được cải thiện đáng kể, đáp ứng được nhu cầu dự báo khí tượng hạn ngắn, hạn vừa cũng như hỗ trợ hiệu quả công tác nghiên cứu trong nước và quốc tế trong việc san sớt số liệu hệ trọng đến dự báo khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu, đặc biệt là dự báo bão ở biển Đông. Nâng cao chất lượng dự báo Theo đánh giá của các thành viên thuộc lĩnh vực dự báo khí tượng thủy văn, việc sử dụng mạng VinaREN đã góp phần cung cấp thêm nhiều nguồn số liệu và sản phẩm tham khảo hữu dụng và kịp thời cho các dự báo viên, đặc biệt là công tác dự báo khí tượng hạn ngắn (1-3 ngày) và hạn vừa (3-15 ngày). Mạng cung cấp thêm nhiều chọn lựa đầu vào cho các hệ thống mô hình dự báo khu vực, rút ngắn được thời kì chạy mô hình, qua đó nâng cao hiệu quả phục vụ của các hệ thống mô hình hóa khu vực… Ông Võ Văn Hào, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương nhận xét: “Với tốc độ đường truyền nhanh và ổn định, bên cạnh các nguồn số liệu từ các mô hình dự báo số trị toàn cầu, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương còn khai thác các nguồn số liệu vệ tinh qua mạng VinaREN với khối lượng rất lớn. Nhờ có mạng VinaREN, công tác nghiên cứu khoa học và hiệp tác bàn bạc số liệu phục vụ nghiên cứu được kahi thác triệt để và nhanh chóng”. Ông Hòa lấy thí dụ: “ chả hạn, để lấy 50 năm số liệu tái phân tách của Nhật Bản phục vụ nghiên cứu mô phỏng và biến đổi khí hậu sẽ phải mất hơn 6 tháng qua đường Internet 5Mbpt, với mạng VinaREN chỉ mất 5-7 ngày để lấy tất tật dữ liệu về hệ thống lưu trữ của trọng tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương”. Hiện tại Trung tâm Dự báo khí tượng Thủy văn Trung ương, mạng VinaREN đang đóng vai trò chính trong quá trình thu thập các nguồn số liệu. Theo ước tính đến thời khắc ngày nay, tổng dung lượng của các loại số liệu này chiếm đến hơn 90% tổng dung lượng dữ liệu cần thu thập. Bên cạnh các nguồn số liệu thu thập theo thời kì thực nói trên, trong 3 năm trở lại đây rất nhiều nguồn số liệu phi thời kì thực phục vụ cho công tác nghiên cứu như số liệu tái phân tách JRA25 của Nhật, số liệu vệ tinh… đã được thu thập qua mạng VINAREN với tổng dung lượng lên tới hàng chục TB. Ngoài ra, từ năm 2011, VinaREN đã phối hợp với các cơ quan và tổ chức hoạt động trong lĩnh vực khí tượng thủy văn và môi trường xây dựng mạng thu thập và chia sẻ dữ liệu vệ tinh viễn thám để ứng phó với biến đổi khí hậu trên cơ sở sử dụng kết nối VinaREN/TEIN3/Transpac/Internet2. Nhờ có mạng VinaREN, tổn phí mua ảnh vệ tinh viễn thám phục vụ nghiên cứu và đào tạo giảng dạy đã giảm đáng kể vì nhiều ảnh vệ tinh có thể được tải về miễn phí sau một giờ đồng hồ.../. Bích Thủy