Khi kinh tế Trung Quốc tốt giảm tốc...

ASEAN cũng là điểm đến đầu tư trực tiếp lớn thứ 4 của Trung Quốc, với giá trị hiện đạt khoảng 30 tỷ USD. Các số liệu kinh tế 6 tháng đầu năm cho thấy tốc độ tăng trưởng GDP quý II của Trung Quốc đã giảm xuống còn 7,5%, từ mức 7,7% của quý I. Đây cũng là mức thấp nhất trong hơn hai thập niên qua khi kinh tế nước này thẳng duy trì tăng trưởng ở mức trên 8% và được xem là một “phép lạ” của nền kinh tế này. Theo giới phân tách, với vị thế hiện tại là đối tác thương mại lớn nhất của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), việc tái cân bằng kinh tế và điều chỉnh chính sách của Trung Quốc sẽ có những ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế các nước ASEAN trong ngắn hạn. Trong 15 năm qua, tổng mức thảo luận thương nghiệp giữa Trung Quốc và ASEAN đã tăng hơn 30 lần, đưa Trung Quốc trở thành đối tác thương nghiệp đốn của ASEAN. Do vậy, khi tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc giảm tốc thì ASEAN kiên cố không thể tránh khỏi ảnh hưởng, đặc biệt với các nước xuất khẩu vật liệu như Indonesia, Malaysia. Các số liệu mới cập nhật Văn phòng Thông tin Hội đồng quốc gia Trung Quốc cho thấy, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại đứng đầu của ASEAN, với tổng giá trị giao du thương mại đạt 210 tỷ USD trong nửa đầu năm 2013, tăng gần gấp 4 lần so với cùng kỳ của năm 2002. ASEAN cũng là điểm đến đầu tư trực tiếp lớn thứ 4 của Trung Quốc, với giá trị hiện đạt khoảng 30 tỷ USD. Do đó, việc nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại 9 trong 10 quý vừa qua, cùng với các thông điệp từ chính phủ nước này sẽ ưng tăng trưởng chậm lại để thúc đẩy cách tân theo hướng giảm sự phụ thuộc tăng trưởng vào đầu tư rộng lớn mà hướng vào dịch vụ và tiêu dùng nhiều hơn sẽ có những tác động khăng khăng đến các nền kinh tế ASEAN. Đầu tháng 7, HSBC đã cắt giảm dự báo tăng trưởng cho châu Á (không tính Nhật Bản) chỉ đạt 6,1% trong năm nay và 6,5% năm tiếp theo. Sau đó, ADB cũng cắt giảm dự báo tăng trưởng châu Á xuống 6,3% trong năm nay và 6,4% trong năm 2014. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm kinh tế của khu vực này phát xuất từ suy giảm tăng trưởng của Trung Quốc. Về tác động đối với các thị trường chứng khoán ASEAN, theo Báo cáo Nghiên cứu thị trường Toàn cầu của Nomura, nếu kịch bản kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại thì ảnh hưởng đến các thị trường cổ phiếu của ASEAN nhiều khả năng sẽ nhỏ hơn so với các nơi khác trong khu vực châu Á – thăng bình Dương (trừ Nhật Bản). Trong đó, ảnh hưởng đến thu nhập trực tiếp tại Thái Lan, Philippines và Indonesia có lẽ chỉ rất hạn chế do trên 90% doanh thu của các doanh nghiệp trên các thị trường này đều từ trong nước. Với các thị trường Malaysia và Singapore thì có thể sự tác động sẽ lớn hơn do Malaysia chịu ảnh hưởng mạnh trong các lĩnh vực như hóa chất, năng lượng và game (trò chơi); trong khi Singapore chịu ảnh hưởng bởi ngành du lịch và đặc biệt là bất động sản. Về lĩnh vực ngoại hối, sự tác động có thể rất khác nhau giữa các nền kinh tế trong khu vực khi kinh tế Trung Quốc giảm tốc nhanh. Theo Nghiên cứu của Nomura, các nền kinh tế có độ mở cao trong khu vực như Singapore sẽ gánh chịu rủi ro nhiều nhất khi giao tế thương mại chậm lại và các dòng vốn có thể chảy ra. Áp lực phá giá đồng nội tệ cũng tăng đối với Malaysia do nước này nắm giữ một tỷ lệ lớn trái phiếu nước ngoài và mẫn cảm với các nguy cơ luồng vốn chảy ra. Đồng Bath của Thái Lan cũng sẽ chịu ảnh hưởng nhưng sẽ không lớn như hai đồng bạc trên. Trong khi đó, các đồng bạc Rupiah của Indonesia và Peso của Philippines được dự báo sẽ chịu ít tác động nhất vì hoạt động thắt chặt của NHTW Indonesia gần đây sẽ giúp cho đồng nội tệ ổn định. Còn kinh tế Philippines được dẫn dắt bởi sức cầu trong nước và cán cân trương mục vãng lai thặng dư lớn giúp cho đồng Peso không bị mất giá. Về giao tiếp thương nghiệp, nghiên cứu của CIMB nhận định, chuỗi giao tiếp thương nghiệp giữa các nước ASEAN với Trung Quốc chịu ảnh hưởng tiêu cực khi tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc giảm tốc. Trong đó, Malaysia có thể chịu tác động mạnh nhất do trong khu vực ASEAN, thị phần xuất khẩu của Quốc gia này đến Trung Quốc chiếm tới 12,6%. Các nền kinh tế chịu ảnh hưởng lớn tiếp theo là Philippines, Thái Lan, Indonesia và Singapore với thị phần tuần tự là: 11,8%; 11,7%, 11,4% và 10,8%. Các lĩnh vực và sản phẩm của khu vực chịu ảnh hưởng lớn nhất từ sức cầu yếu đi của Trung Quốc cốt tử là các nguyên liệu thô. Trong đó với Malaysia là hóa chất, dầu cọ và cao su; với Indonesia là hóa chất hữu cơ, nhựa, cao su, than, thiếc; Với Thái Lan là máy móc, thiết bị điện; và với Singapore chính yếu là xăng dầu, thực phẩm và hàng hóa điện tử. Tuy nhiên nghiên cứu của CIMB cũng nhận định, sự tái cân bằng của kinh tế Trung Quốc hướng đến tiêu dùng về dài hạn sẽ tốt cho các nền kinh tế ASEAN nếu các nước này biết khéo khai khẩn và mở mang khả năng tiếp cận trực tiếp hoặc gián tiếp đến các thị trường tiêu dùng hàng hóa của Trung Quốc. Ở chiều ngược lại, với các cam kết và mời gti đầu tư từ các nền kinh tế ASEAN, các doanh nghiệp Trung Quốc cũng có thể sẽ đẩy mạnh hơn nữa đầu tư trực tiếp vào khu vực trong thời gian tới.