‘Người làm sân khấu không biết khán giả cần gì’

Đây là san sớt của NSƯT Trần Minh Ngọc, Trưởng Ban Lý luận phê bình (Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam) tại Hội thảo Khoa học “Thực trạng và giải pháp nhằm xây dựng những tác phẩm văn học – nghệ thuật giá trị cao theo ý thức Nghị quyết Trung ương V – Khóa VIII” vừa diễn ra tại TP.HCM. Phải xây dựng pháp luật về Văn hóa Tại Hội thảo, các đại biểu đã đồng tình rằng, Nghị quyết Trung ương V một lần nữa khẳng định vai trò của văn hóa trong sự phát triển tổ quốc với quyết tâm “Giữ gìn và phát triển nền Văn hóa tiên tiến và mặn mòi bản sắc dân tộc”. Tuy nhiên, sau 15 năm kể từ khi quyết nghị Trung ương V ra đời, thực trạng văn hóa vẫn còn nhiều nhiễu loạn. Theo các đại biểu, căn nguyên lớn nhất là do chúng ta chưa có chuồng tiêu pháp lý rõ ràng nhằm tạo động lực cho Văn hóa phát triển. Toàn cảnh hội thảo Nhà văn, nhà phê bình Ngô Ngọc Ngũ Long cho rằng, muốn có nhân tài phải biết đào tạo nhân tài. “Nhà nước đã có chính sách đào tạo hàng loạt các tấn sĩ, thạc sĩ ở nước ngoài thì vì sao ở lĩnh vực văn hóa nghệ thuật lại chẳng thể?”, bà Ngô Ngọc Ngũ Long đặt vấn đề. Còn thi sĩ, nhà phê bình Lê Quang Trang, chủ toạ Hội Nhà văn TP.HCM cho rằng, với tuấn kiệt, nhận diện được họ đã là rất khó. Tuy nhiên, điều quan yếu hơn là “ứng xử” với họ như thế nào? “Phải tuyệt đối quý trọng và tin họ, tạo một môi trường rộng rãi cho sự sáng tạo của họ”, ông Lê Quang Trang nhận định. Trong khi đó, theo nhà văn, nhà phê bình Ngô Ngọc Ngũ Long, quyết nghị Trung ương V phải đóng vai trò là lá chắn bảo vệ ngành công nghiệp văn hóa nội địa trên thế giới phẳng về Văn hóa hiện thời. “Muốn vậy, chúng ta phải có chiến lược bảo vệ văn hóa, và phải thực thi trên cơ sở luật pháp. Phải xây dựng luật pháp về Văn hóa cũng như việc tương trợ cho các lĩnh vực Văn hóa trong nước”, bà Ngô Ngọc Ngũ Long kiến nghị. “Mạnh tay” đầu tư cho sáng tác Tại Hội thảo, NSƯT Trần Minh Ngọc, Trưởng Ban Lý luận phê bình (Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam) kiến nghị, Nhà nước cần tạo cú hích trong đầu tư nghệ thuật, trong đó phải “mạnh tay” đầu tư cho sáng tác. “Nếu chúng ta đầu tư 20 triệu đồng cho 20 tác giả, mỗi tác giả được đầu tư 1 triệu, thì chúng ta dùng 20 triệu đó chỉ đầu tư cho một tác giả sẽ tốt hơn rất nhiều”, NSƯT Trần Minh Ngọc đề xuất. Còn thi sĩ, nhà phê bình Lê Quang Trang nhấn mạnh: “Không nên tiếc tiền của, công sức khi chăm lo và tạo điều kiện cho sáng tạo của các tác giả triển vọng, có tiềm năng. Nên dành sự trọng thị đặc biệt cho họ”. Bên cạnh tài chính, NSDN Đặng Hùng - Hội Nghệ sĩ múa TPHCM cũng cho rằng, vấn đề nhận thức cũng quyết định “số phận” của văn học nghệ thuật trong bối cảnh hội nhập toàn cầu. Theo NSND Đặng Hùng, cần phải quán triệt hơn nữa các cấp lãnh đạo của các cơ quan có hệ trọng đến việc “xây dựng tác phẩm văn học nghệ thuật giá trị theo ý thức Nghị quyết Trung ương V khóa VIII”. Đứng ở giác độ người làm nghệ thuật, PGS. TS Trần Luân Kim, Phó Ban Lý luận phê bình (liên hợp các Hội văn chương Nghệ thuật TP.HCM) cho rằng, để xây dựng tác phẩm văn nghệ có giá trị cao chẳng thể không đặc biệt quan tâm tới các thủ pháp “làm giàu bản sắc dân tộc” cùng “sắc màu hiện đại” trong tác phẩm. Nhiều văn nghệ sĩ nhận định, làm nghệ thuật chẳng thể gượng ép, cần có những buổi sinh hoạt luôn giúp các văn nghệ sĩ gặp gỡ, bàn thảo. Qua đó, phát hiện đề tài, khơi nguồn cảm hứng làm tiền đề cho những tác phẩm giá trị ra đời./. Bài, ảnh:Lê Nguyễn